Bij de overdracht van een onroerende zaak is overdrachtsbelasting verschuldigd. Dat geldt ook als meerdere partijen gezamenlijk eigenaar zijn en één van hen zijn aandeel overdraagt aan de andere eigenaren. Onder omstandigheden is niet over de volle waarde overdrachtsbelasting verschuldigd.
De Hoge Raad heeft onlangs een uitspraak gedaan in de volgende situatie. Iemand was voor 19/20ste deel eigenaar van een perceel grond. Het resterende 1/20ste deel was eigendom van een BV, waarvan deze persoon directeur en enig aandeelhouder was. De BV had voor eigen rekening een pand laten bouwen op deze grond, maar had geen recht van opstal. Dat betekende dat de eigendom van het pand lag bij de eigenaren van de grond. De dga was dus voor 19/20ste deel eigenaar, de BV voor 1/20ste deel. De BV droeg haar aandeel in de grond over aan de dga. De koopsom bedroeg 1/20ste deel van de waarde van de grond plus de volledige waarde van de opstal. Er moest overdrachtsbelasting betaald worden over de waarde van 1/20ste deel van de grond plus 1/20ste deel van de waarde van de opstal.
Volgens de Hoge Raad is het niet mogelijk om in een dergelijke situatie een deel van de totale verkrijging aan te merken als de verkrijging van de economische eigendom. Dat kan alleen als de opstal zakenrechtelijk is verzelfstandigd ten opzichte van de eigendom van de grond door de vestiging van een opstalrecht of een appartementsrecht.
