De Eerste Kamer heeft het wetsvoorstel om de Successiewet te veranderen aangenomen. Dat betekent dat de nieuwe regels per 1 januari 2010 in werking treden. De huidige benamingen successierecht voor de belasting bij overlijden en schenkingsrecht voor de belasting
bij leven worden vervangen door erfbelasting en schenkbelasting.
Belangrijke wijzigingen zijn de vereenvoudiging van de tariefstructuur en de omzetting van bestaande drempelvrijstellingen in voetvrijstellingen. Dat betekent dat de vrijstelling niet vervalt als de verkrijging meer bedraagt dan het bedrag van de vrijstelling.
Alle vrijstellingen zijn nu voetvrijstellingen. Daarnaast zijn de volgende zaken aangepast.
Partnerbegrip
Het partnerbegrip is gewijzigd. Vanaf 1 januari 2010 kwalificeren als partners:
• gehuwden en geregistreerde partners;
• ongehuwd samenwonenden, indien zij voldoen aan de volgende voorwaarden:
a) beiden zijn meerderjarig;
b) zij voeren een gezamenlijke huishouding volgens de basisadministratie persoonsgegevens;
c) er is een wederzijdse zorgverplichting, die vastligt in een notariële akte;
d) zij zijn geen bloedverwant van elkaar in de rechte lijn;
e) er is geen sprake van een meerrelatie.
N.B. Personen die 5 jaar samenwonen, hoeven de wederzijdse zorgverplichting niet notarieel vast te leggen.
N.B. De voorwaarde van geen bloedverwantschap in rechte lijn wordt niet gesteld als een van beiden mantelzorger is.
Sociaal belangbehartigende instellingen
De bestaande vrijstelling voor amateursportinstellingen en niet-commerciële dorpshuizen vervalt per 1 januari 2010. In plaats daarvan komt er een vrijstelling voor sociaal belangbehartigende instellingen (SBBI). Voorbeelden zijn dorpshuizen, hobbyclubs, personeelsverenigingen,
jeugdgroepen en buurtverenigingen. De vrijstelling voor SBBI’s geldt zowel voor de schenkbelasting als voor de erfbelasting.
Bedrijfsopvolgingsregeling
Voor het vererven van ondernemingsvermogen kent de wet de bedrijfsopvolgingsregeling. Deze regeling stelt een deel van het verkregen ondernemingsvermogen vrij, op voorwaarde dat de erfgenamen de onderneming voortzetten. De vrijstelling gaat omhoog
van 75% naar 83%. Verkrijgingen van objectieve ondernemingen met een waarde tot € 1 miljoen zijn voor 100% vrijgesteld. Voor de belasting die is verschuldigd kan gedurende 10 jaar uitstel van betaling worden verkregen.
Recht van overgang
Het recht van overgang is een bijzondere vorm van heffing van successierecht over de waarde van onroerende zaken in Nederland van een overledene die buiten Nederland woont. Het recht van overgang wordt afgeschaft per 1 januari 2010.
Ficties
De successiewet bevat zeer veel ficties met als bedoeling om situaties in de belastingheffing te betrekken die juridisch niet als erfrechtelijke verkrijging gelden, maar dat economisch wel zijn. De bestaande fictiebepalingen zijn aangepast. De overdracht van
een boerenbedrijf tegen de juist lonende exploitatiewaarde wordt nu aangemerkt als een schenking en verzekeringsuitkeringen worden belast als de verzekeraar een familielid is. Vanaf 1 januari 2010 vallen bepaalde ik-opa-testamenten en turbotestamenten onder
de heffing van erfbelasting.
